Diny Pijpers

wat me de laatste tijd bezighoudt is opnieuw de poëzie van sor Juana Inés de la Cruz, een kloosterzuster uit de 17e eeuw in Mexico. 

Mexico is, in onze ogen, een machistisch land. Misschien klopt het, maar het is dat niet alleen maar.Toen ik er ooit was (1975) heb ik met veel vrouwen gesproken die op mij een sterke en zelfbewuste indruk maakten. Ze wezen mij er bijvoorbeeld op dat zij altijd hun eigen achternaam bleven gebruiken. Werden dus nooit automatisch het aanhangsel van hun man. Ze vonden het ook gewoon om te blijven werken, wat bij ons in 1975 nog steeds niet gewoon was. Ik weet niet of dit alleen een maatschappelijke middenklasse betrof en heb wel zo mijn twijfels over de algemene geldigheid. Het was wel het beeld waar zij in wilden geloven. 

Wat ik ook zag was de ruime aanwezigheid van politie en militairen in de omgeving van banken en staatsinstellingen. En de fysieke verschillen tussen mensen in de rurale omgevingen en de stad. Als toerist/gast willen ze toch trots zijn op hun eigen land.

Inmiddels is het internationale beeld van Mexico flink veranderd. (Lees de befaamde roman van Roberto Bolaño (1953-2003), getiteld 2666, over het gebied van Ciudad Juárez, een vreselijk toekomstbeeld.)

Ik ben nu nog bezig met een vertaling met toelichting van een filosofisch gedicht van sor Juana Inés, de Droom.Dit is een mooie aanvulling op het onderzoek naar wat er over haar leven en werk bekend is.

Na het verwerken van alle informatie over het leven van sor Juana Inés, waarvoor ik studies van documenten en biografieën en vooral  haar werk las kreeg ik op een bepaald moment een vrij levendig beeld van de wereld van de 17^eeeuw in Mexico en het leven van deze dichteres. Tegenwoordig is men trots op haar  (ze staat op bankbiljetten en postzegels, een deel van de universiteit van Mexico draagt haar naam. Ze wordt geprezen door dichters uit de 20^e en 21^e eeuw en haar werk wordt in veel universiteiten intens bestudeerd.) Maar in Nederland kent men haar nog niet. Haar leven is gewijd geweest aan het onderzoeken van de werkelijkheid en de vorderingen in de wetenschap. Daarover correspondeerde ze met vele beroemde tijdgenoten. En van haar literaire en artistieke talenten maakten machtige en/of rijke mensen gebruik om zich in verzen te laten verheerlijken of een mooi gedicht voor hun geliefde te bestellen. Het overgrote deel van haar poëzie bestaat uit dergelijke ‘hommages’.

Hier ben ik nog even druk mee. Alles moet nog gecontroleerd worden. En eigenlijk zoek ik nog een kritische meelezer. Dat zal niet eenvoudig zijn. Het is best een ingewikkeld verhaal. Daarna ga ik zoeken naar een mogelijkheid het gedrukt te krijgen.